کد مطلب:223674 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:185
مرو پایتخت خراسان
در صحاح جوهری است كه مرو نام شهریست و در نسبت مردم آنجا را مروزی گویند در حالی كه باید مروی بگویند مرو بفتح میم و سكون مهمله در خراسان نام دو موضع است كه نزدیك بهم می باشد یكی را مرو الرود و دیگری را مرو شاهان نامند.در كتاب مراصد می نویسد: مروالرود شهریست نزدیك مروشاهجان كه فاصله ی آن پنج روز راه است و آن در كنار نهر بزرگی است كه بدین جهت مروالرود گویند. این مرو رود از مروشاهجان كوچكتر است پس از آن گویند مروشاهجان از مشهورترین شهرهای خراسان است كه میان آن و نیشابور هفتاد فرسخ است و در آن شهر نهر الرزیق و نهر شاهجان است كه هر دو نهر بزرگی كه اكثر اراضی آن حدود را سیراب می كند - در این مرو نطفه ی احمد بن حنبل تكوین شده است. [1] .
یاقوت می نویسد: شهر مرو از بناهای طهمورث دیوبند بود و اسكندر رومی در عمارت آن سعی بسیار نمود - سالها دارالملك ملوك سلاجقه شده و در زمان چنگیز بقتل عام خراب شد كه عدد كشته شدگان را دو كرور و نیم تقریبا نوشته اند (1500/000).
شهر مرو در زمان شاهرخ میرزای گوركانی و شاهان صفوی عمران و آبادی گرفت پس از صفویه باز خراب و ویران شد تا زمان آقا محمدخان حكومت مستقل به بیرام علیخان برگزار شد و او در بنا و عمران آن بذل سعی بسیار نمود و بسیار جای تأسف است كه مرو خراب و مردم آن اسیر اوزبكان شدند و برخی بماوراءالنهر متفرق و پراكنده گردیدند.
در اوایل قرن چهاردهم بواسطه ی نابخردی سردار ایرانی شكستی سیاسی در آن جا رخ داد و نفوذ دولت در خراسان رو بنقصان نهاد و مرو با 17 شهر دیگر قفقاز بدست دولت روس افتاد.
مؤلف طرایق الحقایق می نویسد: بمروشاهجان رسیدیم یكی از شهرهای خوب روس
[ صفحه 73]
شده بود و از مرو تا هرات و مشهد اور كنج و بخارا هر یك شصت فرسخ است و حقیقتا نقطه با اهمیتی است مرو در واقع چهار سوق خراسان است و مركز خوارزم و افغانستان و تركستان و سیستان می باشد.
بهمین نظر اهمیت و موقعیت سوق الجیشی كه داشت مأمون آن را انتخاب كرد هم از لحاظ آب و هوا بسیار خوب بود و هم از جهت مركزیت و ارتباط آن با شهرها و كشورهای دیگر و لذا مأمون با حضرت امام رضا علیه السلام چند سال در آنجا زیستند. [2] .
مرو پایتخت خراسان و مركز امپراطوری اسلام در زمان مأمون بود. قریب پنج سال خلافت اسلامی از نقطه ی مركزی مرو بجهان اسلامیت حكومت می كرد. (از سال 198 تا سال 203).
در حدود العالم می نویسد:
مرو شهری بزرگ است كه مركز امیر خراسان بوده و اكنون یعنی زمان مؤلف مركز آن بخار است. مرو جائی پرنعمت است و خرم باطراوت آنجا محل طهمورث بوده و قلاع بسیار دارد و قصرهای فراوان كه محل پادشاهان كشور خراسان بوده و در همه ی خراسان شهری بآن عظمت و زیبائی نیست و خراج آن شهر بر آب فراوان آن بود.
در نزهةالقلوب می نویسد: دارالاماره ی خراسان در عهده اكاسره تا آخر عهد طاهریان در بلخ و مرو بوده و چون دولت به بنی لیث رسید از مرو بنشابور مركز حكومت را منتقل كرد. [3] .
یاقوت می نویسد: شهر مرو از بناهای طهمورث دیوبند بود و اسكندر رومی در عمارت آن سعی بسیار نمود - سالها دارالملك ملوك سلاجقه شده و در زمان چنگیز بقتل عام خراب شد كه عدد كشته شدگان را دو كرور و نیم تقریبا نوشته اند (1500/000).
شهر مرو در زمان شاهرخ میرزای گوركانی و شاهان صفوی عمران و آبادی گرفت پس از صفویه باز خراب و ویران شد تا زمان آقا محمدخان حكومت مستقل به بیرام علیخان برگزار شد و او در بنا و عمران آن بذل سعی بسیار نمود و بسیار جای تأسف است كه مرو خراب و مردم آن اسیر اوزبكان شدند و برخی بماوراءالنهر متفرق و پراكنده گردیدند.
در اوایل قرن چهاردهم بواسطه ی نابخردی سردار ایرانی شكستی سیاسی در آن جا رخ داد و نفوذ دولت در خراسان رو بنقصان نهاد و مرو با 17 شهر دیگر قفقاز بدست دولت روس افتاد.
مؤلف طرایق الحقایق می نویسد: بمروشاهجان رسیدیم یكی از شهرهای خوب روس
[ صفحه 73]
شده بود و از مرو تا هرات و مشهد اور كنج و بخارا هر یك شصت فرسخ است و حقیقتا نقطه با اهمیتی است مرو در واقع چهار سوق خراسان است و مركز خوارزم و افغانستان و تركستان و سیستان می باشد.
بهمین نظر اهمیت و موقعیت سوق الجیشی كه داشت مأمون آن را انتخاب كرد هم از لحاظ آب و هوا بسیار خوب بود و هم از جهت مركزیت و ارتباط آن با شهرها و كشورهای دیگر و لذا مأمون با حضرت امام رضا علیه السلام چند سال در آنجا زیستند. [2] .
مرو پایتخت خراسان و مركز امپراطوری اسلام در زمان مأمون بود. قریب پنج سال خلافت اسلامی از نقطه ی مركزی مرو بجهان اسلامیت حكومت می كرد. (از سال 198 تا سال 203).
در حدود العالم می نویسد:
مرو شهری بزرگ است كه مركز امیر خراسان بوده و اكنون یعنی زمان مؤلف مركز آن بخار است. مرو جائی پرنعمت است و خرم باطراوت آنجا محل طهمورث بوده و قلاع بسیار دارد و قصرهای فراوان كه محل پادشاهان كشور خراسان بوده و در همه ی خراسان شهری بآن عظمت و زیبائی نیست و خراج آن شهر بر آب فراوان آن بود.
در نزهةالقلوب می نویسد: دارالاماره ی خراسان در عهده اكاسره تا آخر عهد طاهریان در بلخ و مرو بوده و چون دولت به بنی لیث رسید از مرو بنشابور مركز حكومت را منتقل كرد. [3] .
[1] مراصد الاطلاع ص.
[2] طرائق الحقايق - حديقة الرضويه ص 53.
[3] بنقل حديقة الرضويه ص 81.